Hij was niet de eerste Zweed in de NHL, maar Börje Salming was wel de eerste Europese NHL-ster. Salming liet zien dat Zweedse (en Europese) spelers ook het ruigere NHL ijshockey aankonden en groeide in zeventien jaar NHL, waarvan zestien bij Toronto Maple Leafs en één bij Detroit Red Wings, uit tot een icoon in het Zweedse ijshockey. Maar ook in Toronto is hij nog steeds erg geliefd. Salming liet in de jaren zeventig en tachtig al zien wat Erik Karlsson, Oliver Ekman-Larsson, Anton Strålman, Victor Hedman en Rasmus Dahlin nu laten zien; Zweden kunnen ijshockeyen en verdedigen.
Opgegroeid in Kiruna, bij AIF
Salming werd in 1951 geboren in Salmi, een gehucht dat bij het kerkdorp Jukkasjärvi behoort en ten noorden van Kiruna ligt. Zijn vader Erland is mijnwerker en overleed toen Börje vijf jaar oud was bij een ongeluk in de mijn. Zijn moeder Karin is Sami en hierdoor wordt Salming ook gezien als eerste ijshockey-icoon uit de Sami-gemeenschap. In 2016 stond hij ook op de kieslijst voor het Sami parlement.
Voor een jongen uit het hoge noorden van Zweden naar, zoals velen zeggen, de grootste hockeyspeler die Zweden heeft voortgebracht heeft Salming te danken aan zijn passie en overgave voor de sport. En aan zijn oudere broer Stig. “IJshockey was heel natuurlijk voor me omdat mijn broer Stig, die drie en een half jaar ouder is dan ik, het speelde. Ik keek op naar Stig, net zoals bijna iedereen naar zijn grote broer, en ik wilde alles doen wat hij ook deed. Ik speelde ook handbal , maar toen Stig in het eerste ging spelen wilde ik dat ook!”, vertelde Börje Salming aan hockeysverige.se.
Kiruna AIF en IF
De broers speelden beide voor Kiruna AIF, terwijl er ook nog een andere ploeg actief was in Kiruna: IF. Vanwege hun afkomst was het geen verrassing dat de Salming broers uitkwamen bij AIF toen zij georganiseerd gingen ijshockeyen. Kiruna AIF is de ploeg waar de arbeiders naar toegingen. De andere ploeg uit Kiruna was meer voor de hogere klasse.
IFK speelt tegenwoordig al jaren op het derde niveau in Zweden. Sinds 2018/2019 is er, na dertig jaar, weer sprake van de derby in Kiruna, toen AIF promoveerde naar de HockeyEttan. In de tijd dat de broers voor Kiruna AIF speelden, speelde de derby zich af op het tweede niveau in Zweden. Toen de Division 2, maar nu wordt het de AllSvenskan genoemd. Wedstrijden van hoog niveau en veel emoties. Niet vreemd voor een derby in een stad met 19.000 inwoners waar ijshockey vrijwel het enige vermaak is.
Stig en Eilert Määttä voorbeelden voor Börje
Voor Börje is, naast zijn broer Stig, ook Eilert “Garvis” Määttä een speler waar hij naar op keek. Määttä kwam ook uit Kiruna en speelde voor AIF. In 1957 werd Zweden wereldkampioen in de Sovjet-Unie. In de laatste wedstrijd moest er gelijk worden gespeeld om goud te behalen. Tegenstander was de USSR, maker van de gelijkmaker was Määttä. Toen Börje en Stig in het eerste van Kiruna AIF speelden, ijshockeyde Eilert inmiddels bij Skellefteå AIK. Wel hebben de Salmings nog samen gespeeld met de broers van Eilert Määttä.
Overstap naar Brynäs IF
Na drie seizoen in het eerste van AIF te hebben gespeeld maakte Börje Salming de overstap na het hoogste niveau in Zweden en gaat voor Brynäs IF spelen. Seizoen 1970/1971 is zijn eerste seizoen op het hoogste niveau en met Brynäs wordt hij meteen kampioen van Zweden. Buiten Stig, die al eerder naar Brynäs was gegaan, speelden ook veel Zweedse internationals voor de club. Ook het daaropvolgende jaar wordt de ploeg uit Gävle, met Salming in de gelederen, Zweeds kampioen. De verdediger valt op als een scout van Toronto Maple Leafs komt kijken voor Inge Hammarström.
Gary McNamara zag Salming die wedstrijd een matchpenalty krijgen na een aantal overtredingen en een uitval richting de scheidsrechter. Toen hij in de kleedkamer zijn zonden zat te overdenken kwam de Toronto scout binnen en vroeg of hij voor de Maple Leafs wilde gaan spelen.
Naar de NHL: Maple Leafs
De Maple Leafs bieden beide Zweden een contract aan en ze maken hun NHL-debuut in 1973/1974. Hiermee zijn ze niet de eerste Zweden in de NHL. In seizoen 1932/1933 speelde Gus Forslund al 48 wedstrijden voor Ottowa Senators.
1972-73Los Angeles KingsNHL771654701972-73New York IslandersNHL111121972-73Detroit Red WingsNHL7591221
| Seizoen | GP | G | A | P | |||
| Gus Forslund | 1932-33 | Ottawa Senators | NHL | 48 | 4 | 9 | 13 |
| Ulf Sterner | 1964-65 | New York Rangers | NHL | 4 | 0 | 0 | 0 |
| Juha Widing | 1969-70 | New York Rangers | NHL | 44 | 7 | 7 | 14 |
| Juha Widing | 1969-70 | Los Angeles Kings | NHL | 4 | 0 | 2 | 2 |
| Juha Widing | 1970-71 | Los Angeles Kings | NHL | 78 | 25 | 40 | 65 |
| Juha Widing | 1971-72 | Los Angeles Kings | NHL | 78 | 27 | 28 | 55 |
| Juha Widing (*) | |||||||
| Bobby Nystrom (*) | |||||||
| Thommie Bergman (*) |
(*) speelden na 1972/1973 nog meerdere seizoenen in de NHL
De NHL was een harde fysieke competitie en Zweedse spelers stonden niet bekend om hun fysieke spel. Toch weet Börje Salming zich te handhaven en legde met zijn zeventien jaar in de NHL de loper uit voor andere Zweedse spelers richting Noord-Amerika. In die zeventien jaar wordt hij één keer (1976/77) verkozen tot het All Star team. Vijf keer wordt hij verkozen in het tweede team. Ook wordt hij in 1975/76, 1976/77 en 1978/79 uitgeroepen tot beste Zweed in de NHL, de Viking Award.
Records in Toronto
Na zijn eerste NHL wedstrijd (7-4 winst tegen Buffalo sabres) wordt Salming uitgeroepen tot man van de wedstrijd. In Toronto groeit hij uit tot held en heeft, nadat hij in 1989 vertrok, nog steeds enkele records op zijn naam staan.
| Career | |
| Points (defenceman) | 768 |
| Goals (defenceman) | 148 |
| Assists | 620 |
| Assists (defenceman) | 620 |
| Single season | |
| Points (defenceman) | 66 |
De Maple Leafs speler met de meeste career-records op zijn naam (waaronder points en goals) is overigens ook een Zweed; Mats Sundin.
Niet alleen de cijfers zorgen ervoor dat Salming een icoon wordt in Toronto, ook zijn instelling op, en buiten, het ijs zorgden daarvoor. Nadat Salming het Noord-Amerikaanse ijs opstapte kon er niet meer gesproken worden van fysiek zwakke Europeanen of zelfs ‘Chicken Swedes’. Salming vocht terug en als het nodig was om een puck te blokken dan deed hij dat met lijf en leden.
Als Salming nu in Toronto komt, is het nog steeds een gekkenhuis zegt hij: “Auto’s stoppen, ze zwaaien naar me, willen met me op de foto en vragen zelfs om weer te komen spelen. Het is echt indrukwekkend als ik daar weer ben.”
Blessures
In de play-offs van 1978 kreeg hij een stick in zijn oog en er werd gevreesd dat hij het oog zou verliezen. “Een hele goede arts en heel veel geluk zorgden ervoor dat ik mijn gezichtsvermogen behield. Toen ik in het ziekenhuis was ontving ik veel brieven van over de hele wereld. Eén die ik me heel goed herinner, omdat hij was van een fan uit Toronto, die bereid was om één oog aan mij te geven als ik een van de ogen uit het oog zou verliezen”, gaf Salming jaren later aan in zijn autobiografie Blod, svett och hockey – 17 år i NHL (Bloed, zweet en hockey – 17 jaar in de NHL).
Het seizoen 1986/87 was een speciale voor Salming, die in Toronto The King wordt genoemd. Hij werd voor één seizoen geschorst omdat hij had toegegeven cocaïne te hebben geprobeerd. Na acht wedstrijden werd de schorsing echter opgeheven en kon Salming toch de schaatsen onderbinden. Eind november raakte Salming gewond nadat hij een schaats van Detroit red Wings speler Gerard Gallant in zijn gezicht kreeg. Ongeveer 250 hechtingen moesten er aan te pas komen om hem weer op te knappen. Een paar dagen later trainde hij alweer mee.
Laatste NHL seizoen als Red Wing
Zijn laatste NHL seizoen speelt hij bij Detroit Red Wings. “Ik stond op het punt om terug te gaan naar Zweden toen Detroit me een aanbod deed en ik dacht: ‘Waarom niet iets nieuws proberen’. Het was wel moeilijk om dat seizoen weer in Toronto te spelen. Ondanks dat ik een goede tijd bij de Red Wings had gehad ,denk ik weleens dat het dom van me was om mijn NHL carriere niet af te sluiten als Maple Leaf”, gaf Salming aan tijdens een interview voor hockeysverige.se in december 2018.
Terugkeer naar Zweden
Na zijn zeventien jaar NHL, keerde Salming terug naar Zweden en kwam nog drie jaar uit voor AIK. In 1992 komt hij, als veertig jarige, voor het eerst uit op de Olympische Spelen. Zweden wordt in de kwartfinale uitgeschakeld door Tsjecho-Slowakije.
Buiten de twee landskampioenschappen aan het begin van zijn carrière, wist Börje Salming geen prijzen meer binnen te slepen. Toch heeft hij een zeer indrukwekkende lijst van verdiensten bij elkaar gehockeyd. Het shirt met nummer 21 werd op 4 oktober 2006 door Toronto Maple Leafs in de nok van de Air Canada Centre gehangen. Salming is verkozen bij de honderd beste NHL spelers allertijden en door de IIHF is hij samen met Vladislav Tretjak, Vjatjeslav Fetisov, Sergei Makarov, Valerij Charlamov en Wayne Gretzky gekozen tot team van de eeuw.
In zijn zeventien seizoen in de NHL speelde hij 1229 wedstrijden en kwam tot 836 punten (162G, 674A). Op het hoogste niveau in Zweden speelde de man uit Kiruna 164 wedstrijden. In 1996 werd hij ingewijd in de Hockey Hall of Fame.
Salming, een merk
Tegenwoordig is Salming eigenaar van het bedrijf dat zijn naam draagt en sportartikelen zoals onderkleding, ski’s en ijshockey artikelen maakt. Zijn zoon Rasmus speelde ook ijshockey maar op een bescheiden (vierde) niveau. Zijn dochter Bianca is zevenkampster die in 2018 deelnam aan het Europese kampioenschap. Verder heeft Börje Salming onder andere drie kookboeken geschreven waarin zijn Sami herkomst en het leven in Lappland terugkomt.
Börje Salming volgt Kiruna AIF nog steeds, alhoewel van afstand, en zal komend seizoen dus ook de namen van Cheyne Matheson en Kyle Brothers tegenkomen die deze zomer de overstap maakten van de BeNe League naar Kiruna.
