In de zomermaanden komt Face-Off met de rubriek Spot On over spelers met mooie achtergronden, bijzondere verhalen of spelers die van onschatbare waarde zijn geweest, maar nooit de spotlights op zich gericht wisten. Cor Machielsen kwam op de proppen met een opvallende Schotse speler.
Vandaag gaat de spotlight op een speler uit het Verenigd Koninkrijk Tony Hand, die volgens vele kenners de Schotse Gretzky was.
TONY HAND
Tony Hand is een Schot geboren op 15 augustus 1967 in Edinburgh. Hij groeide op in de wijk Muirhouse. Zijn club waar het allemaal begon was de Murrayfield Rangers waar hij als veertien (!) jarige zijn profdebuut maakte. Zijn actieve carrière duurde maar liefst 34 jaar.
BEGINJAREN
Natuurlijk viel hij gelijk op. In zijn debuut seizoen 1981/1982 speelde hij negentien wedstrijden voor de Racers met vier goals en zeven assists. Ook deed hij al mee met het Engelse team U18 waarin hij vier wedstrijden speelde, zes goals noteerde en vier assists. In de drie seizoenen 83 tot 86 kwam hij tot 126 wedstrijden met 232 goals en 223 assists. Een gemiddelde van 3,6 punten per wedstrijd. Dat bleef natuurlijk ook niet onopgemerkt aan de andere kant van de oceaan.
NHL DRAFT, HEIMWEE EN ZIJN GROOTSTE FOUT
Hij werd uitgeroepen tot talent van het jaar en mocht als beloning twee weken mee trainen in de NHL bij de Calgary Flames. Echter werd hij gedraft door de Edmonton Oilers op advies van Europese scout Gary Unger (als eerste Britse speler ooit) en wel als 252e in de twaalfde ronde en ging hij dus daar op kamp.
Hij speelde toen samen met Wayne Gretzky en Mark Messier. Coach Glen Sather was overtuigd van zijn kwaliteiten, vond hem na Gretzky zelfs de beste speler en hij kon een level entry contact tekenen. Daar zag hij vanaf in verband met heimwee en ging terug naar Schotland met de wetenschap dat hij terug mocht komen het jaar daarop.
Voordat hij terug ging speelde hij wel drie wedstrijden bij de Victoria Cougars in de Western Hockey League. Daar scoorde hij vier goals en had vier assists. Een jaar later ging hij weer terug naar het trainingskamp van de Oilers en weer kon hij een contract tekenen, dit keer bij hun filiaal Nova Scotia in Halifax en dan spelen in de American Hockey League. Maar dat sloeg hij ook af deels door heimwee en de angst dat hij zou blijven hangen bij het filiaal en dus minder zou verdienen als dat hij deed bij de Murrayfield Racers in de Britse Hockey League. In zijn biografie zou hij vertellen dat het zijn grootste fout is geweest uit zijn carrière.
Hij bleef dus hangen in de Engelse leagues en in het seizoen 1991/1992 werd hij betrapt op het gebruik van efedrine. Hij kreeg daarvoor een schorsing van acht wedstrijden, maar aan het eind van het seizoen werd hij gewoon weer speler van het jaar. In 1994 werd hij gevraagd om naar het Finse ijshockey te komen om te spelen bij Hämeenlinnan Pallokerho, maar ook dat sloeg hij af.
SPELER/COACH EN 4000 PUNTEN
Vanaf seizoen 2001 wordt hij speler/coach en hier zou hij daarmee doorgaan tot en met 2013 toen hij echt zijn schaatsen aan de wilgen hing. In 2008 scoorde hij zijn 4000ste punt. In totaal kwam hij in zijn carrière tot 4.634 punten.
Als opmerking op deze opmerkelijke score geeft hij steevast het antwoord dat de keepers in zijn tijd echt slechter waren dan tegenwoordig. Opmerkelijk is dat niet want in een interview naar aanleiding van de 100 jarige NHL zei Wayne Gretzky namelijk hetzelfde over de kwaliteit van de keepers in zijn tijd.
Zowel als speler en als coach kon hij vele palmares bijschrijven. Zijn laatste kampioenschap was met de U18 van Engeland. Daarmee werd hij in Estland wereldkampioen en promoveert naar de divisie 1B. Maar of hij daar volgend jaar nog coach is? Er staat namelijk een vacature open als U18 coach.
