Je hebt ongetwijfeld al eens deze post gezien op sociale media … dat videofilmpje waarbij Jordin Tootoo het ijs verlaat en zijn stick cadeau doet aan een jonge fan die daardoor helemaal uit de bol gaat.
Dat gebaar typeert helemaal Jordin Tootoo, een kerel met het hart op de juiste plaats. Door een streep te trekken onder zijn carrière op het hoogste niveau verliest de NHL een ware pionier. Immers, Tootoo is de eerste speler in de NHL uit de gemeenschap van de Canadese First Nations. Na dertien seizoenen kondigde de Inuk afgelopen weekend officieel zijn ‘retirement’ aan.
Het nummer 22 (twotwo, heb je’m?) gaat echter niet op zijn lauweren rusten. Als erfgenaam van een cultureel erfgoed dat ook alcohol, wanhoop en zelfmoord omvat, wil de Inuk een rolmodel blijven voor zijn gemeenschap en hoopt hij een bijdrage te kunnen blijven leveren om deze problemen helpen op te lossen waarmee leden van de First Nations in afgelegen gebieden rond de Poolcirkel vaak te maken hebben.
Het leek wel alsof niks de jeugdige Jordin Tootoo op het ijs kon stoppen. De aanvoerder van Canada’s U18-team, een favoriet op het WK-junioren, en een WHL-topspeler die zowel goalies als enforcers kon intimideren, was altijd een leider op en naast het ijs. En toen Tootoo in 2000 door Nashville werd gedraft en de Predators in 2003 na een trainingskamp vervoegde, werd hij op een andere manier een leider: de eerste speler van Inuk-afkomst in de NHL.
De stress van de concurrentie in ’s werelds beste ijshockeycompetitie, de vermoeiende roadtrips, de media, de heimwee en de extra druk om je hoofd hoog te houden als een rolmodel voor een hele gemeenschap, maar ook zijn culturele roots zouden meer dan genoeg zijn geweest om een NHL-rookie uit zijn lood te slaan. Jordin Tootoo stond echter voor een veel moeilijkere opgave: het verlies van zijn broer in het jaar tussen zijn NHL draft en zijn eerste shift voor de Predators.
Jordin Tootoo heeft bijgevolg de zelfmoordepidemie die in afgelegen inheemse gemeenschappen heerst uit eerste hand mogen ervaren. In augustus 2002 bij aanvang van zijn laatste seizoen als speler bij de Brandon Wheat Kings, net voor de verhuis naar de Nashville Predators, beroofde zijn oudere broer Terence, ook een ijshockeyer, zich op 22-jarige leeftijd van het leven. “Het is een epidemie waar we stil bij moeten blijven staan. Dergelijk veranderingsproces gaat tijd kosten”, zei Tootoo bij zijn NHL-afscheid. “De tijd is aangebroken voor mij om terug te geven en om een hand uit te steken naar de vele mensen die het moeilijk hebben. Ik weet waarover ik spreek want ik heb het zelf ervaren. Ik heb aan de donkere zijde vertoefd, maar er is altijd licht aan het einde van de tunnel. Om je leven te veranderen, moet je bereid zijn moeilijke tijden te accepteren en vooruit te blijven gaan.”
Tootoo’s Odyssee om de eerste NHLer met Inuk-roots te worden, was zeer onwaarschijnlijk. Geboren in Churchill, in de provincie Manitoba, in 1983, bracht hij het grootste deel van zijn jeugd door in Rankin Inlet, op de westelijk oever van de Hudson Baai, in de noordelijke provincie Nunavut, een plaats waarnaar hij regelmatig terugkeert. De kleine schare bewoners van het stadje aan de Poolcirkel is dan ook heel trots op hun beroemde ijshockeyheld, daarvan getuigt het grote bord aan de stadsgrens wanneer je ‘TootooTown’ binnen rijdt vanaf de luchthaven.
“Als je opgroeit in een geïsoleerde gemeenschap, moet je soms je thuis achterlaten wetende dat thuis altijd thuis zal blijven”, aldus Tootoo. “Het is prima om te vertrekken om je doelen en je dromen na te streven. Dat is een deel van het offer.”
Na het spelen van Junior Triple A in Alberta begon hij in 1999 zijn carrière bij de Brandon Wheat Kings. In 220 reguliere seizoenwedstrijden voor de Wheat Kings scoorde Tootoo 93 doelpunten, gaf hij 16 assists en sprokkelde hij maar liefst 874 strafminuten bij elkaar. “Daar ging mijn ijshockeycarrière pas echt van start,” oordeelde Tootoo. Hij koos Brandon dan ook als de locatie om het einde van zijn NHL-carrière aan te kondigen na 13 seizoenen, 161 punten en 1.010 strafminuten.
Het zat er allicht aan te komen want sinds de play-offs in 2017 met Chicago Blackhawks had hij geen wedstrijd meer gespeeld, maar hij vond dat de tijd was aangebroken om het nu officieel aan te kondigen.
“Ik heb vrede met mezelf genomen. Als kind had ik nooit gedacht dat mijn carrière zo lang zou duren. Ik stelde me niet voor dat ik een rolmodel zou zijn voor de inheemse gemeenschappen”, aldus Tootoo. “Mijn doel was om te doen wat nodig was om de NHL te bereiken. Het was een grote eer om als eerste Inuk een NHL jersey aan te trekken.”
Tootoo’s NHL-carrière was een pad vol obstakels. Hoewel hij de druk en de zelfmoord van zijn broer Terence tackelde, eiste de tragedie zijn onvermijdelijke tol. Alcoholisme was een probleem in zijn familie en het bleef hem achtervolgen in de NHL totdat hij in 2010 vrijwillig deelnam aan het substantiemisbruikprogramma van de liga. Hij heeft nu twee dochters en een sterk rolmodel voor hen zijn, ziet hij als één van zijn topprioriteiten. “Ik ben nu bijna acht jaar nuchter,” aldus Tootoo. “Hierdoor wordt de cyclus in mijn familie doorbroken en gaat alles veranderen voor mijn gezin. Dat is hoe je eraan begint, stap voor stap. Het kost tijd, dergelijke zaken gebeuren nu eenmaal niet van de ene dag op de andere. Het is een moeilijk proces, maar dat hoort bij het leven.”
Jordin Tootoo richtte reeds tijdens zijn spelerscarrière de ‘Team Tootoo Foundation’ op om het bewustzijn voor zelfmoordpreventie te vergroten. Hij brengt veel tijd door in afgelegen gemeenschappen, organiseert ijshockeykampen en probeert de negatieve cultuur van substantiemisbruik te veranderen. Hij schreef daar tevens een boek over: ‘All the Way’.
“In Canada’s afgelegen gebieden worstelen veel mensen met geestelijke gezondheid, verslaving en zelfmoord. Dergelijke problemen zijn een nationale epidemie. Ik voel dat het op dit moment in mijn leven mijn roeping is om terug te geven aan veel van deze afgelegen gemeenschappen”, aldus nog Tootoo.
Jordin Tootoo speelde achtereenvolgens in de NHL voor de Nashville Predators (2003-2012), Detroit Red Wings (2012-2014), New Jersey Devils (2014-2016) en Chicago Blackhawks (2016-2017).
