Records zijn er om verbroken te worden. Sommigen zullen (waarschijnlijk) altijd in de boeken blijven staan. Daniel Sprong gaat op jacht naar zijn eerste, Connor McDavid, Joe Thornton, Nate MacKinnon en Gabriel Landeskog wachten ook nog op hun eerste, Sidney Crosby, Marc-André Fleury, Patrick Kane en Niklas Hjalmarsson staan, net als een aantal van hun (ex-)teamgenoten op drie. Bij de laatste twee zal dat dit seizoen ook zeker zo blijven. Pat Maroon gaat na 2019 en 2020 voor zijn derde op rij! De strijd om de Stanley Cup is weer in volle gang nu de play-offs zijn begonnen. Zeker is dat het record van Henri Richard dit jaar niet verbroken zal gaan worden.
Zeker is ook dat het record van Richard de komende zevende jaar zelfs niet geëvenaard zal worden. Crosby zal minstens tot zijn veertigste actief moeten blijven en dan ieder jaar de Stanley Cup winnen. McDavid is op zijn vroegst pas op zijn 35ste aan het record van Richard toe. Henri Richard had niet genoeg vingers om al zijn Stanley Cup ringen te dragen. De in Montreal geboren Richard kon maar liefst elf keer de Stanley Cup in de lucht houden nadat hij die met Montreal Canadiens had gewonnen.
Lees ook: Phil en Tony Esposito: goals maken en voorkomen
Henri en Maurice Richard
Henri Richard kwam in 1955 bij de Canadiens op voorspraak van zijn grote broer Maurice die daar al vanaf seizoen 1942/1943 speelde en in 1944/1945 de eerste NHL-speler was die vijftig goals maakte in één seizoen. In 2017 werd grote broer Maurice Richard in de lijst van 100 beste NHL-spelers verkozen als vijfde. Henri staat in die lijst op plaats dertig.
Voordat Henri bij de Canadiens zijn schaatsen onderbond had zijn vijftien jaar oudere broer al naam gemaakt in de NHL. Maurice had al drie keer de Stanley Cup gewonnen, speelde in verschillende All Star wedstrijden en was vijf keer de meest scorende speler. Een rolmodel voor een jongere broer als Henri. Toch zag Henri Maurice niet zo vaak. Henri was zes jaar oud toen Maurice het huis uitging en trouwde. Henri zag Maurice vooral in The Forum als de Canadiens speelden.
De kleine Henri was acht jaar oud toen zijn grote broer als eerste NHL-speler vijftig goals in één seizoen scoorde. Samen met zijn ouders zat Henri regelmatig op de tribune om de Canadiens aan te moedigen en andere fans wisten wie het kleine broertje van Maurice was. Toch groeide Henri niet op met als droom NHL-speler te worden. Hij wilde loodgieter worden. Dat liep echter anders, hij volgde toch het spoor van Maurice.
De familie Richard echte Montréaler
Het gezin Richard, bestaande uit in totaal acht kinderen (vijf jongens en drie meisjes – Maurice de oudste, Henri de op-een-na jongste), was ijshockey-gek. Net zoals bijna heel Montreal en de rest van de provincie Quebec. Ook Henri ijshockeyde op ‘le ruisseau’ een stroompje in Bordeaux, de wijk in Montreal waar het gezin woonde. Hij speelde voor het team van zijn school; François-de-Laval en bleek talent te hebben.
Als vijftien jarige speelde hij al in de Quebec Junior Hockey League (voorloper van de QMJHL). In de vier jaar dat hij daarin actief was werd hij twee keer topscorer. In 1954 kwamen er in Toronto 12.000 mensen af op een junioren wedstrijd tussen Toronto Marlboros en Montréal Juniors om de talentvolle broer van Maurice Richard te zien spelen.
Alles bij elkaar voor de Canadiens reden genoeg om Henri een contract aan te bieden en samen met Maurice in één team te laten spelen.
Montreal Canadiens
Zo kwamen ‘The Rocket’ en ‘The Pocket Rocket’ samen in een Canadiens team dat haast onverslaanbaar bleek de komende jaren. Vanwege zijn spelstijl waar hij vaak met kracht op het doel van de tegenstander afging kreeg Maurice de bijnaam ‘The Rocket’. Henri was de snelste van de twee broers en kreeg als bijnaam ook ‘The Rocket’ maar dan wel de kleinere versie. Hij was niet alleen vijftien jonger maar met zijn 1.70 m ook acht centimeter kleiner.
Waar Maurice een echte goalgetter was, was Henri een echte playmaker. Tweemaal wist hij de meeste assists per seizoen te noteren.
De begin periode van Henri in de NHL was niet gemakkelijk. Altijd werd zijn broer erbij gehaald. Door tegenstanders die hem op stang probeerden te jagen en door analisten die zeiden dat het voor Henri makkelijk was om assists te maken als hij in de lijn met Dickie Moore en de beste goal-getter van die tijd, Maurice, speelde. In de periode (seizoen 1957/1958) dat Maurice vanwege een blessure lange tijd niet kon spelen bleef Henri echter met assists strooien. Coach Toe Blake had left-winger Moore op de rechter vleugel neergezet en op links kwam Marcel Bonin.
Behalve een buitengewoon spelinzicht en de gave om van daaruit een assist te geven had Henri een geweldig pols-schot. En hij was snel. Enorm snel. Volgens zijn coach Blake de snelste in de NHL: “Er is op dit moment niemand sneller dan de jonge Richard. Hij schaatst echt bij iedereen weg. Met of zonder puck.”
En dat is één
In het zijn eerste, van twintig, NHL seizoenen wist Henri meteen de Stanley Cup te winnen. Een kunstje dat de Canadiens daarna nog vier keer achter elkaar wist te herhalen. Van 1956 tot en met 1960 wonnen de Canadiens vijf achtereenvolgende Stanley Cups. Iets wat nog niet eerder was vertoond in de NHL en ook daarna niet meer is voorgekomen. Het totaal van Maurice kwam hiermee op acht Stanley Cups. Henri had er, op dat moment, ‘nog maar’ vijf. In slechts vijf NHL seizoenen, dat wel.
Om Henri slechts neer te zetten als de kleine broer van…, deed hem geen recht. Dat was in de eerste vijf jaar al duidelijk geworden. Sinds zijn start in de NHL speelde Henri al vijf All Star wedstrijden, noteerde hij in 1957/1958 de meeste assists in de NHL en in de play-offs van 1959/1960 scoorde hij de meeste punten. Na het seizoen 1959/1960 stopte Maurice. Henri ging nog vijftien jaar door en niet zonder succes.
De teller bij de Canadiens kwam even tot stilstand maar in 1965 staat Henri weer met de Stanley Cup in zijn handen en ook een jaar later kan de Cup in Montreal weer de lucht in. In de finale is het Henri Richard die de winnende goal (in overtime) scoorde van de zesde wedstrijd en daarmee Detroit Red Wings versloeg (4-2). In 1967 werd wederom de finale gehaald maar is het Toronto Maple Leafs dat in zes wedstrijden aan het langste eind trekt.
De NHL breidt uit
1966/1967 was het laatste seizoen met de Original Six. Het seizoen daarop volgend werden er zes nieuwe teams aan de NHL toegevoegd en waren de play-offs zo opgezet dat er een Original Six-team én een nieuw team de finale zouden spelen. Henri speelde dat seizoen voor het eerst als Alternate Captain en mocht op het einde daarvan voor de achtste keer de Cup vasthouden nadat nieuwkomer St. Louis Blues werd verslagen.
Nummer negen liet niet lang op zich wachten, want met de vierde overwinning in vijf jaar werd seizoen 1968/1969 afgesloten. Henri passeerde daarmee Maurice qua aantal Stanley Cup overwinningen. Het seizoen daarop werden de play-offs niet gehaald maar Henri Richard en zijn Canadiens kwamen daarna weer ijzersterk terug.
Nummer tien en elf
Met twee nieuwe teams (Vancouver Canucks en Buffalo Sabres) werd het aantal teams in 1970/1971 uitgebreid naar veertien. Voor de Canadiens bleek dat geen probleem om weer de Cup in ontvangst te mogen nemen. Nummer tien voor Henri die in de zevende wedstrijd van de finale tegen Chicago Black Hawks de gelijkmakende 3-3 scoorde en daarna ook nog de winnende 4-3. Henri Richard is samen met Bobby Orr, Jacques Lemaire, Toe Blake, Mike Bossy en Jean Beliveau de enige speler die twee keer de winnende Stanley Cup goal scoorde.
Ook voor teamcaptain Jean Beliveau, die na dit seizoen een punt zette achter zijn carrière, was het de tiende Stanley Cup.
Het seizoen hierop volgend neemt Henri de ‘C’, die eerder ook al op het shirt van zijn broer prijkte, over van Beliveau. Wat betreft de Stanley Cup was het weer een ‘tussenjaar’ waarin de eerste ronde van de play-offs nog wel werd gehaald, maar New York Rangers te sterk bleek.
In seizoen 1972/1973 mag Henri Richard na het spelen van de finale, voor het eerst als teamcaptain, naar voren komen om de Stanley Cup in ontvangst te nemen. Voor de elfde keer wordt zijn naam in de Cup gegraveerd.
Yvan Cournoyer blijft steken op tien
In achttien seizoenen heeft Henri twaalf keer de Stanley Cup finale gespeeld en er elf gewonnen. De laatste twee seizoenen van zijn carrière (beide als captain) wordt de finale niet meer gehaald. Dat doen de Canadiens wel weer in eerste jaar nadat Henri Richard gestopt is. In 1976, 1977, 1978 en 1979 halen ze de Stanley Cup weer naar Montreal. Yvan Cournoyer komt hiermee ‘gevaarlijk’ dicht bij het record van elf Stanley Cup overwinningen. Mede dankzij nieuwkomer New York Islanders dat vanaf 1980 ook een streak van vier overwinningen weet neer te zetten bleef Yvan Cournoyer steken op tien Stanley Cup ringen.
“Ik ben Henri Richard”
Henri Richard wilde nooit de broer van… zijn. Dat maakte hij al duidelijk nadat Maurice de junior Montreal Nationales attent had gemaakt op de kwaliteiten van Henri. Toen Henri de kleedkamer binnenkwam vroeg de coach wie hij was.
– “Henri Richard”
– “Ben jij het broertje van The Rocket?” vroeg de coach die duidelijk was verrast door de jonge leeftijd en de geringe lengt van de speler die binnenkwam.
– “Ik ben Henri Richard,” antwoordde de jongeling.
Henri Richard was, net zoals de rest van het gezin, altijd een harder werker met een heel bescheiden karakter. Iemand die ook niet meer zei dan nodig was. Toen in de begin jaren van zijn NHL-carrière een Amerikaanse verslaggever aan de coach vroeg of Henri ook Engels sprak antwoordde Toe Blake: “Ik weet zelfs niet of hij wel Frans spreekt, hij spreekt nooit.”
Henri Richard een trotse Québécois
Frans sprak Henri zeker en ook Engels alhoewel het laatste met een flink accent. In de finale van 1971 kwam het op taalgebied wel tot een conflict tussen Henri en toenmalig Canadiens coach Al MacNeil. Henri beschuldigde MacNeil van discriminatie van de Franstalige spelers in het team. Hij noemde MacNeil ook de slechtste coach die hij ooit had gehad. Henri moest daarna in wedstrijd vijf de hele wedstrijd op de bank blijven. Fans namen dat MacNeil niet in dank af en in wedstrijd zeven moesten bodyguards de coach beschermen. Henri speelde wel weer en scoorde de gelijkmaker en de winnende goal. Ondanks het winnen van de Stanley Cup werd MacNeil weggepromoveerd naar een junioren team. Henri nam, na het stoppen van Beliveau, de rol van Captain over.
Later kwamen MacNeil en Henri Richard weer tot elkaar. “Ik was boos en ik zei dingen die ik waarschijnlijk beter niet had moeten zeggen”, zei Richard in een interview in 2009. “Ik sprak me uit omdat ik vond dat het nodig was.”
“Niemand gaat dat record breken, het is onmogelijk”
In zijn twintig jaar in de NHL speelde Henri 1436 wedstrijden waarin hij 1175 punten scoorde (407 G, 768 A). Hij was negende speler aller tijden die 1000 punten scoorde in de NHL.
Hij won elf keer de Stanley Cup: 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1965, 1966, 1968, 1969, 1971 en 1973.
Een record dat waarschijnlijk nooit meer verbroken zal worden. Met de toevoeging van Seattle Kraken komt het totaal aantal teams in de NHL op 32. Alleen daarom al zal het niet mogelijk zijn dat één speler tot het aantal van Henri Richard gaat komen. Zeven van Henri’s titels werden behaald in de tijd dat de NHL nog maar uit zes teams bestond.
“Niemand gaat dat record breken, het is onmogelijk”, zei Richard daar zelf ooit over. “Ik zeg dat zonder opschepperij. Er zijn nu te veel teams en de beste spelers zijn te verspreid.”
Henri speelde verder nog in negen All Star wedstrijden en werd na het seizoen één keer verkozen in het eerste All Star Team. Drie keer werd hij verkozen in het tweede team. In 1979 werd hij lid van de NHL Hall of Fame. Zijn rugnummer 16 werd op 10 december 1975 door de Canadiens teruggetrokken.
Henri Richard bleef na zijn actieve carrière nog lang verbonden aan Montreal Canadiens. Zo was hij onder ambassadeur van de organisatie.
In 2015 werd bekend dat er bij Henri de ziekte van Alzheimer was vastgesteld. Op 6 maart 2020 overleed hij aan de gevolgen daarvan.
